Komisja Europejska zaproponowała nowe przepisy ws. opakowań i odpadów opakowaniowych

09.01.2023

30 listopada 2022 r.  KE zaproponowała zmianę rozporządzenia o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (z ang. Regulation on Packaging and Packaging Waste⁽¹⁾).

Zmiany w głównej mierze dotyczą:

1. Zapobieganiu powstawaniu odpadów opakowaniowych poprzez zmniejszanie ich ilości, ograniczeniu zbędnych opakowań i promowaniu rozwiązań w zakresie opakowań wielokrotnego użytku i wielokrotnego napełniania.
2. Drugi cel zmian to pobudzenie recyklingu wysokiej jakości, doprowadzenie do tego, aby do 2030 r. wszystkie opakowania na rynku UE mogły być poddawane recyklingowi w sposób ekonomicznie opłacalny.
3. Trzeci cel zmian dotyczy zmniejszenia zapotrzebowania na pierwotne zasoby naturalne i stworzenia dobrze funkcjonującego rynku surowców wtórnych, poprzez zwiększenie wykorzystania tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu w opakowaniach.

Zmniejszenie ilości odpadów opakowaniowych o 15% do 2040r

Nadrzędnym celem jest zmniejszenie ilości odpadów opakowaniowych. Propozycja KE wprowadzić ma wiążące cele w tym zakresie – zobowiązujące państwa członkowskie do zmniejszenia ilości wytwarzanych odpadów opakowaniowych w porównaniu z 2018 r. o 5% do 2030 r., o 10% do 2035 r. oraz o 15% do 2040 r. Doprowadziłoby to, jak wylicza KE, do ogólnego zmniejszenia ilości odpadów w UE o około 37% w porównaniu ze scenariuszem bez zmiany prawodawstwa.

Nowe przepisy mają ponadto wspierać ponowne użycie lub ponowne napełnianie opakowań. Zgodnie z propozycją KE, firmy będą musiały oferować konsumentom określony procent swoich produktów w opakowaniach wielokrotnego użytku lub wielokrotnego napełniania. Nastąpi również pewna standaryzacja formatów opakowań i czytelne oznakowanie opakowań wielokrotnego użytku.

Wprowadzone zostaną również obowiązkowe wskaźniki zawartości materiałów pochodzących z recyklingu, które producenci będą musieli uwzględnić w nowych opakowaniach z tworzyw sztucznych.

Recykling opakowań

– Wiele zaproponowanych środków ma na celu zapewnienie, aby do 2030 r . opakowania w pełni nadawały się do recyklingu. Obejmuje to ustalanie kryteriów projektowych dla opakowań; tworzenie obowiązkowych systemów kaucji za butelki plastikowe i puszki aluminiowe; oraz wyjaśnienie, które bardzo ograniczone rodzaje opakowań muszą nadawać się do kompostowania, aby konsumenci mogli wyrzucać je do bioodpadów – podaje KE.

W tym celu KE proponuje m.in. ustanowienie klas zdolności do recyklingu, zakazując od 2030 r. stosowania opakowań o zdolności do recyklingu mniejszej niż 70%.

Dodatkowo wszystkie opakowania w UE mają zostać opatrzone odpowiednimi symbolami ułatwiającymi ich selektywną zbiórkę. – Każde opakowanie będzie opatrzone etykietą informującą, z czego opakowanie jest wykonane i do jakiego strumienia odpadów powinno trafić. Pojemniki na odpady będą opatrzone tymi samymi etykietami. Te same symbole będą używane w całej UE – czytamy.

Zakaz miniaturowych opakowań

KE planuje ponadto zająć się „opakowaniami wyraźnie niepotrzebnymi”. Jak wskazano w komunikacie KE, niektóre formy opakowań zostaną zakazane. Mowa tu na przykład o opakowaniach jednorazowego użytku do żywności i napojów do spożycia w restauracjach i kawiarniach, opakowaniach jednorazowego użytku do owoców i warzyw czy miniaturowych butelkach szamponów i innych miniaturowych opakowaniach w hotelach.

Propozycja KE miałaby przyczynić się do obniżenia emisji gazów cieplarnianych z opakowań nawet o 43 mln ton do 2030 r. i zmniejszenie zużycia wody o 1,1 mln m³.

Dodatkowo, koszty szkód środowiskowych dla gospodarki i społeczeństwa zostałyby zmniejszone o 6,4 mld euro w stosunku do poziomu bazowego 2030 roku.

Tworzywa sztuczne częścią „zrównoważonej przyszłości”?

KE opublikowała ponadto propozycję nowych ram prawnych, które wyjaśniają, w jaki sposób te tworzywa sztuczne mogą stanowić część zrównoważonej przyszłości. Dotyczą one biopochodnych, biodegradowalnych i kompostowalnych tworzyw sztucznych. Jak wyjaśniono będą one stanowić wytyczne dla przyszłych prac UE w tej dziedzinie, np. dla wymogów dotyczących ekoprojektu dla zrównoważonych produktów, programów finansowania i dyskusji międzynarodowych.